Tân Hóa, một ngôi làng nhỏ nằm sâu trong huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình, được thiên nhiên ban tặng vẻ đẹp hùng vĩ với những dãy núi đá vôi, thung lũng hoang sơ và đồng cỏ xanh mướt trải dài. Từ giữa tháng 9 đến đầu tháng 11, nơi đây thường xuyên chịu ảnh hưởng của mùa mưa, có những năm nước lũ dâng cao ngập cả ngôi làng. Đặc biệt, trận lũ năm 2010 đã khiến Tân Hóa chìm sâu dưới 12m nước, khiến nơi đây được mệnh danh là “vùng rốn lũ” của tỉnh Quảng Bình. Cuộc sống của người dân vô cùng khó khăn, với tỷ lệ hộ nghèo năm 2010 lên đến 85.7%.
Tuy nhiên, nhờ định hướng du lịch bền vững, Tân Hóa đã chuyển mình mạnh mẽ. Từ một ngôi làng nhỏ với gần 3000 người Nguồn sinh sống, Tân Hóa đã trở thành một điểm đến nổi tiếng tại Quảng Bình, mang lại nhiều lợi ích kinh tế và xã hội cho cộng đồng địa phương. Đặc biệt, vào năm 2023, Tân Hóa đã được Tổ chức Du lịch Thế giới UN Tourism vinh danh là một trong những làng du lịch tốt nhất thế giới, ghi nhận những nỗ lực và thành tựu đáng tự hào của ngôi làng này.
Du lịch khám phá hệ thống hang động Tú Làn – điểm khởi đầu cho bước chuyển mình của Tân Hóa
Năm 2011, Oxalis Adventure bắt đầu phát triển và vận hành các tour du lịch mạo hiểm khám phá hệ thống hang động Tú Làn, kết hợp trải nghiệm văn hóa địa phương xuyên suốt lịch trình tour. Yếu tố đảm bảo an toàn, vẻ đẹp độc đáo của thiên nhiên và tính đặc trưng văn hóa bản địa là những yếu tố khiến hành trình khám phá Tú Làn nằm trong số những tour du lịch mạo hiểm được yêu thích nhất tại Việt Nam.
Lịch trình tour kéo dài từ 1 ngày đến 6 ngày, đưa du khách vào một hành trình kỳ thú qua các hang động và rừng nguyên sinh. Du khách sẽ có cơ hội bơi trên các dòng sông ngầm trong hang, khám phá các hang động độc đáo như Hang Hung Ton, Hang Ken, Hang Kim, Hang Tú Làn, Hang Chuột, Hang Tiên, Hang Ươi, Hang Bí Mật, Hang Sơng và Hang Tổ Mộ,… Trong suốt hành trình, du khách còn được cắm trại tại những khu vực đẹp nhất của Tú Làn, nơi có thác nước và hồ bơi tự nhiên giữa rừng. Trải nghiệm ẩm thực cũng là một phần khó quên trong tour với các món ăn bản địa thơm ngon, đủ dinh dưỡng được chuẩn bị bởi đầu bếp địa phương.
Một phần quan trọng trong tour là hoạt động trải nghiệm văn hóa địa phương. Du khách sẽ có cơ hội ăn tối tại nhà của người dân bản địa. Bên mâm cơm được chăm chút bởi chủ nhà, du khách sẽ được trò chuyện, tìm hiểu đặc trưng văn hóa của người địa phương, về cuộc sống của cộng đồng người Nguồn tại Tân Hóa, và cách người địa phương sống chung với lũ lụt và thích ứng với điều kiện thời tiết.
Ẩm thực địa phương
Ngoài các chuyến thám hiểm hang động, Oxalis Adventure còn tổ chức các hoạt động đạp xe khám phá làng quê Tân Hóa, tour ATV xuyên rừng Lim để du khách tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền bí của một trong số ít khu rừng lim tự nhiên còn sót lại ở Việt Nam. Du khách cũng có thể nghỉ đêm tại Tú Làn Lodge, khu lưu trú được thiết kế đặc biệt, xây dựng cách mặt đất khoảng 11m tạo hiệu ứng nổi lơ lửng bên triền núi, để thích ứng với lũ lụt hàng năm của khu vực.
Tú Làn Lodge
Du lịch tác động đến sự phát triển kinh tế và xã hội địa phương
Hàng năm, các sản phẩm du lịch của Oxalis mang đến 10,000-12,000 khách cho Tân Hóa. Riêng năm 2024, Oxalis đã mang 11,000 khách du lịch đến ngôi làng nhỏ này, trong đó có 80% là khách nước ngoài. Tình hình kinh tế và xã hội của Tân Hóa cho thấy chuyển biến tích cực chưa từng có.
Hiện nay có tổng cộng hơn 130 người dân Tân Hoá trực tiếp tham gia hoạt động du lịch cùng với Oxalis, họ tham gia với vai trò là porter (người khuân vác), đầu bếp, trợ lý an toàn, hướng dẫn viên, nhân viên văn phòng, phục vụ tại nhà hàng Tú Làn Lodge, kinh doanh dịch vụ ăn tại nhà dân, chủ các homestay,… Những người hiện đang có công việc làm ổn định với mức thu nhập bình quân từ 6 đến 12 triệu đồng mỗi tháng. Ngoài ra còn nhiều người gián tiếp hưởng lợi từ các hoạt động du lịch như hợp tác xã chăn nuôi heo, bò, gà, hộ trồng rau và các chủ rừng thông qua các hoạt động cung ứng thực phẩm cho các tour thám hiểm Tú Làn.
Oxalis hỗ trợ đào tạo chủ các Rural Homestay để nâng cao kỹ năng chăm sóc khách hàng và quản lý buồng phòng, từ đó cải thiện chất lượng dịch vụ và thu nhập.
Nhờ tham gia vào các hoạt động du lịch bền vững, người dân Tân Hóa cải thiện đáng kể thu nhập bình quân từ 4,8 triệu đồng/năm (2014) lên khoảng 36 triệu – 42 triệu đồng/năm (2024). Từ 2022, Oxalis xây dựng Tú Làn Lodge và bắt đầu cho khách ở lại Tân Hóa sau khi kết thúc tour. Công ty hướng dẫn, hỗ trợ người dân Tân Hóa làm chủ cơ sở kinh doanh và vận hành dịch vụ du lịch như homestay và đón khách ăn tối tại nhà, tạo ra thu nhập từ 8 triệu – 12 triệu đồng mỗi tháng.
Từ đây, hoạt động thu ngân sách của xã Tân Hóa cũng thể hiện tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của ngôi làng, từ 2 triệu – 3 triệu đồng vào năm 2014 lên 592,1 triệu đồng vào năm 2024
Trong vòng một thập kỷ qua, dân số của Tân Hoá đã có sự gia tăng từ 2,885 nhân khẩu (668 hộ) vào năm 2014 lên 3,581 nhân khẩu (715 hộ) vào năm 2024. Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sự phát triển của ngôi làng mà còn thể hiện sức hấp dẫn đối với cư dân từ những khu vực khác tìm đến đây sinh sống và làm việc.
Tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh từ 85,7% năm 2010 xuống còn 2,6% năm 2024 (tương ứng 19 hộ trên tổng số 715 hộ). Đây là thành tựu lớn cho thấy sự thay đổi đáng kể về điều kiện sống khi người dân chuyển sinh kế từ khai thác rừng sang hoạt động du lịch bền vững.
Song song đó, giáo dục tại Tân Hóa cũng cho thấy sự phát triển. Khoảng 70% học sinh trong xã hoàn thành chương trình phổ thông từ năm 2014 đến 2020, con số này đã tăng trên 80% từ năm 2020 đến nay. Bên cạnh đó, lực lượng lao động địa phương cũng được tạo điều kiện tham gia các khóa đào tạo chuyên nghiệp dành riêng cho hoạt động du lịch. Cụ thể, năm 2022-2024, Oxalis Adventure tài trợ cho 12 người dân địa phương theo học chương trình Cao đẳng Hướng dẫn viên Du lịch, được cấp bằng bởi Trường Cao đẳng Du lịch Sài Gòn, để tham gia vào đội ngũ hướng dẫn viên của công ty. Đây là nỗ lực thực hiện chiến lược sử dụng lao động địa phương mà Oxalis Adventure đã theo đuổi từ những ngày đầu thành lập.
Đến danh hiệu “Làng du lịch tốt nhất” của UN Tourism
Năm 2023, sau những nỗ lực không ngừng theo đuổi định hướng phát triển du lịch theo hướng bền vững, Tân Hóa được UN Tourism công nhận là Làng du lịch tốt nhất thế giới. Nhận thấy tiềm năng du lịch mạnh mẽ của ngôi làng, các cấp chính quyền và các tổ chức cũng chung tay hỗ trợ để nâng cấp cơ sở hạ tầng, tạo đà phát triển hơn nữa cho Tân Hóa. Cụ thể, Sở Du lịch tỉnh Quảng Bình đã kết nối nhà tài trợ cho các dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng tại Tân Hóa như: Dự án Điện chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời; nâng cấp đường giao thông và xây dựng hàng rào cảnh quan; Dự án đầu tư nâng cấp hệ thống nước sạch tại xã Tân Hoá.
Sau 10 năm, từ một ngôi làng nhỏ vùng rốn lũ, Tân Hóa chuyển mình thành điểm đến du lịch hấp dẫn, là nơi du khách được chiêm ngưỡng sự kỳ vĩ của thiên nhiên, được hòa mình vào văn hóa bản địa đặc sắc, và được chứng kiến nỗ lực phát triển và lan tỏa vẻ đẹp quê hương của cộng đồng địa phương, nhờ có động lực du lịch.
Nguồn: oxalisadventure.com
Không có bình luận