Những câu chuyện dân gian ở Quảng Bình phản ánh lòng dũng cảm, sự khôn ngoan và lòng tôn kính tổ tiên sâu sắc của người dân nơi đây. Những câu chuyện này thường đan xen giữa huyền thoại, lịch sử và bài học đạo đức.
1. Chuyện về Mẹ Suốt
Từ một nhân vật huyền thoại trở thành anh hùng ngoài đời thực, Mẹ Suốt là người phụ nữ chèo đò bình dị ở Đồng Hới, từng bất chấp bom đạn để đưa bộ đội và nhu yếu phẩm vượt sông Nhật Lệ trong thời chiến. Câu chuyện của bà vẫn sống mãi qua tượng đài, sách giáo khoa và, quan trọng nhất, trong ký ức của người dân.
Tượng Mẹ Suốt bên bờ sông Nhật Lệ
Mẹ Suốt với Đại tướng Võ Nguyên Giáp
2. Huyền thoại làng quê và chuyện dạy đạo lý
– Những câu chuyện về nguồn gốc của nón lá làng Quy Hậu hay bánh tráng làng Tân An
– Huyền thoại về giếng thiêng hoặc cây cổ thụ linh thiêng bảo vệ làng
– Những câu chuyện dạy về lòng nhân hậu, sự trung thành, khôn ngoan — thường được kể cho trẻ em trước giờ đi ngủ
Những câu chuyện ấy được truyền lại như báu vật của gia đình, được thời gian mài giũa nhưng chưa từng bị lãng quên.
Nón lá Quý Hậu – Ảnh: Facebook Đăng Doanh
Nón lá Quý Hậu – Ảnh: Facebook Đăng Doanh
Bánh tráng Tân An – Ảnh: Facebook Đăng Doanh
Nơi có thể trải nghiệm những giá trị truyền thống này ngày nay
Để thực sự lắng nghe “tiếng nói” của Quảng Bình, bạn cần bước ra ngoài những cung đường du lịch quen thuộc:
– Lệ Thủy: Cái nôi của điệu hò khoan, với các lễ hội và câu lạc bộ sinh hoạt loại hình dân ca này.
– Những làng chài như Bảo Ninh hay Cảnh Dương: nơi buổi sáng thả lưới, buổi chiều vẫn ngân nga câu hò.
– Làng nghề vào mùa Tết hoặc vụ mùa: nơi người già tụ họp, kể chuyện bên ly trà và tiếng cười râm ran.
– Trung tâm văn hóa cộng đồng: thỉnh thoảng tổ chức các buổi biểu diễn được hỗ trợ bởi chính quyền hoặc tổ chức văn hóa – xã hội để gìn giữ truyền thống.
Hò khoan Lệ Thủy
Hò khoan Lệ Thủy
Hò khoan Lệ Thủy
Gìn giữ di sản vô hình
Khi cuộc sống hiện đại dần xa rời nếp sinh hoạt làng quê, tương lai của văn hóa dân gian Quảng Bình phụ thuộc vào những nỗ lực bảo tồn có chủ đích:
– Giáo dục: Một số trường học đã đưa hò khoan vào chương trình âm nhạc.
– Câu lạc bộ cộng đồng: do các cụ cao niên điều hành, truyền dạy điệu hò và chuyện kể cho thế hệ trẻ.
– Du lịch văn hóa: Một số chương trình nhỏ mời du khách trải nghiệm biểu diễn trực tiếp, đêm kể chuyện, hay thậm chí học vài câu hò.
– Lưu trữ kỹ thuật số: Các dự án ghi âm và ghi chép đang được thực hiện để lưu giữ những giá trị này trước khi chúng phai mờ theo năm tháng.
Kết luận
Những bài hò, câu hát không chỉ là hình thức giải trí — đó là lịch sử cảm xúc của người Quảng Bình. Trong mỗi câu hát, mỗi huyền thoại, bạn có thể nghe được niềm tự hào của người đánh cá, tình yêu thương của người mẹ, sự khôn ngoan của bậc cao niên và lòng gắn bó với mảnh đất quê hương.
Bước đi giữa những làng quê Quảng Bình, là bước đi cùng tiếng vọng của quá khứ và hiện tại – vang nhẹ theo chiều gió.
Nguồn: Trung tâm Xúc tiến Du lịch Quảng Bình
No Comments